การบริกรรมภาวนาทำจิตให้สงบตามคำสอนของพระพุทธเจ้า

Practicing Meditation to Calm the Mind according to the Teachings of the Buddha

Abstract

            บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบริกรรมภาวนาทำจิตให้สงบตามคำสอนของพระพุทธเจ้าตามหลักวิตักกสัณฐานสูตร พบว่าการบริกรรมภาวนามีการปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลจนถึงปัจจุบัน วิธีการตามหลักวิตักกสัณฐานสูตร คือการเปลี่ยนจิตที่เป็นอกุศลเป็นกุศล โดยประยุกต์ใช้วิธีการบริกรรมภาวนาคือการนึกคำที่เป็นกุศลซ้ำๆ อยู่ในใจจนจิตสงบเป็นสมาธิ เมื่อใช้วิธีแรกไม่ได้ผลให้ใช้วิธีพิจารณาโทษของอกุศล ไม่นึกถึงอกุศล พิจารณาสาเหตุ และพึงกัดฟันด้วยฟันดุนเพดานด้วยลิ้น ข่มบีบคั้นบังคับจิตไว้ด้วยจิต ตามลำดับแล้วให้จิตมาอยู่กับนิมิตที่เป็นกุศลคือคำบริกรรมภาวนา มีจุดมุ่งหมายเพื่ออยู่เป็นสุขไม่เดือดร้อนไม่คับแค้นไม่เร่าร้อนในปัจจุบัน รักษาจิต จิตเป็นสมาธิการบริกรรมภาวนาเมื่อจิตสงบเป็นสมาธิแล้ว นำมาพิจารณาขันธ์ 5 ว่าเป็นของไม่เที่ยงเป็นทุกข์ เป็นอนัตตา จนเกิดเป็นวิปัสสนาญาณ หลุดพ้นจากกิเลสได้ การปฏิบัติธรรมหากมีอาจารย์ผู้ทรงความรู้ ย่อมเป็นปัจจัยเกื้อกูลต่อศิษย์การเลือกกัมมัฏฐานและสถานการณ์ที่เหมาะสมทำให้นำไปสู่การบรรลุธรรมได้เร็วขึ้น