พระวินัยปิฎกแนวคิดการปกครองแบบธรรมาธิปไตยของพุทธศาสนา

Vinaya Pitaka, the Concept of Dharmadhiracism of Buddhism

Abstract

            บทความนี้มีวัตถุประสงค์ของการเขียนเพื่อนำเสนอการปกครองในพระวินัยปิฎกเป็นรูปแบบของการปกครองแบบธรรมาธิปไตยในพระพุทธศาสนา ผลการศึกษาพบว่า การปกครองในโลกนี้มีรูปแบบการปกครองอยู่สามระบอบ คือ 1)อัตตาธิปไตย คือการปกครองโดยมีผู้ปกครองสูงสึดคนเดียว 2)โลกาธิปไตย คือการปกครองที่ยึดถือเสียงส่วนมากในการปกครองสูงสุด และ 3)ธรรมาธิปไตย คือ การปกครองที่ถือธรรมะหรือความถูกต้องในการปกครองสูงสุด ซึ่งธรรมาธิปไตยนี้เป็นการปกครองที่พระพุทธเจ้าทรงใช้ปกครองสังคมสงฆ์มาตลอดตั้งแต่หลังจากตรัสรู้และออกประกาศศาสนาและมีผู้ศรัทธาออกบวชตาม แต่ธรรมาธิปไตย เริ่มเป็นรูปแบบเป็นระบอบการปกครองอย่างเห็นได้ชัดก็เมื่อพระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ ปาราชิกสิกขาบทที่ 1 เพื่อรักษาธรรมะและรักษาระบอบการปกครองแบบธรรมาธิปไตยให้อยู่คู่กับสังคมสงฆ์ตลอดไป จะเห็นได้จากวัตถุประสงค์หรือเหตุผลในการบัญญัติพระวินัยของพระองค์นั้นเอง